1922'de Türkiye
Görünüm
| |||||
Yüzyıllar: | |||||
---|---|---|---|---|---|
Onyıllar: | |||||
Ayrıca bakınız: | Yıllara göre Türkiye |
Bu sayfada, 1922 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır. Bu yılın 1 Kasımında Saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı İmparatorluğu resmen sona ermiştir.
Meclis
[değiştir | kaynağı değiştir]- TBMM 1. dönem (23 Nisan 1920-15 Nisan 1923)
Görevdekiler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı ve başkumandan – Mustafa Kemal Paşa
- III. İcra Vekilleri Heyeti reisi - Fevzi Paşa (19 Mayıs 1921-9 Temmuz 1922)
- IV. İcra Vekilleri Heyeti reisi - Hüseyin Rauf Bey (12 Temmuz 1922 - 4 Ağustos 1923)
Kabine
[değiştir | kaynağı değiştir]- III. İcra Vekilleri Heyeti (19 Mayıs 1921-9 Temmuz 1922)
- IV. İcra Vekilleri Heyeti (12 Temmuz 1922 - 4 Ağustos 1923)
Olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2 Ocak - Ankara Hükûmeti ile Ukrayna Hükûmeti arasında dostluk antlaşması imzalandı.
- 3 Ocak - Mersin Fransız işgalinden kurtarıldı.
- 5 Ocak - Adana Fransız işgalinden kurtarıldı.
- 6 Ocak - Ceyhan Fransız işgalinden kurtarıldı.
- 7 Ocak - Osmaniye Fransız işgalinden kurtarıldı.
- 9 Ocak - Dörtyol Fransız işgalinden kurtarıldı.
Şubat
[değiştir | kaynağı değiştir]- 18 Şubat - Karatepe Katliamı: Yunan ordusu Aydın'ın Karatepe köyünde 200-400 sivili öldürdü.
Mart
[değiştir | kaynağı değiştir]- 22 Mart - İtilaf Devletleri 22 Mart 1922'de, Türk ve Yunan kuvvetlerine yeni bir barış önerisi sundu. Ancak bu öneride yer alan askeri denetim hükmü, tam bağımsızlık ilkesiyle çeliştiği için, TBMM tarafından reddedildi.
Nisan
[değiştir | kaynağı değiştir]Mayıs
[değiştir | kaynağı değiştir]Haziran
[değiştir | kaynağı değiştir]- 22 Haziran - Konya Gençlerbirliği Spor Kulübü kuruldu.
Temmuz
[değiştir | kaynağı değiştir]- 31 Temmuz - Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kuruldu.
Ağustos
[değiştir | kaynağı değiştir]- 14 Ağustos - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk ordusunun Yunan kuvvetlerine karşı başlattığı Büyük Taarruz başladı.
- 30 Ağustos
- Kütahya'nın kurtuluşu.
- Türk Kurtuluş Savaşı: Mustafa Kemal'in komutanlığını yaptığı Türk ordusu, Yunan ordusunu Kütahya'da yapılan Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde yenerek savaşın kesin bir Türk zaferiyle sonuçlandırdı.
Eylül
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2 Eylül - Yunan ordusu başkumandanı Nikolaos Trikupis esir alındı.
- 3 Eylül
- Emet'in kurtuluşu.
- Geri çekilen Yunan ordusu Alaşehir'i yaktı.
- 4 Eylül - Simav'ın kurtuluşu.
- 5 Eylül - Manisa yangını: Geri çekilen Yunan ordusu Manisa'yı ateşe verdi.
- 6 Eylül - Balıkesir'in Kurtuluşu: Balıkesir Yunan işgalinden kurtarıldı.
- 9 Eylül - İzmir'in Kurtuluşu: Yunanlar İzmir'i boşalttılar. Aynı gün General Fahrettin (Altay) Paşa komutasındaki Türk birlikleri İzmir'e geldiler ve burada denetimi sağladılar. Hükûmet Konağı'na ve diğer resmî dairelere Türk bayrakları çekildi.
- 11 Eylül - Bursa ilinin kurtuluşu.
- 13 Eylül - Büyük İzmir Yangını başladı.
Ekim
[değiştir | kaynağı değiştir]- 3 Ekim - Mudanya Mütarekesi başladı. Türkiye'yi İsmet Paşa temsil ediyor.
- 11 Ekim - Mudanya Mütarekesi imzalandı. Türk-Yunan çatışmasının sona erdirildi ve Trakya'nın savaşsız kurtarıldı. İtilaf Devletleri yeni Türk devletini resmen tanımış oldu.
- 26 Ekim - Dışişleri bakanlığından ayrılan Yusuf Kemal Tengirşenk'in yerine İsmet İnönü Lozan Konferansı'nın hemen öncesinde dışişleri bakanlığı görevine getirildi.
Kasım
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1 Kasım - Saltanatın kaldırılması: Saltanatın, İstanbul'un işgal tarihinden (16 Mart 1920) başlayarak kalkmış olduğu TBMM'de oy birliği ile kabul edildi. Osmanlı İmparatorluğu resmen sonra ermiştir.
- 2 Kasım - TBMM'nin gizli oturumunda Lozan Konferansı'na katılacak heyetin hükûmet tarafından belirlenmesi kararı alındı.
- 8 Kasım - Lüleburgaz'ın kurtuluşu.
- 17 Kasım - Halife Vahdettin, sığınma talep ettiği İngilizler tarafından gizlice Malaya Zırhlısı'na bindirilerek Malta'ya götürüldü.
- 18 Kasım
- Uzunköprü'nün kurtuluşu.
- TBMM, Abdülmecid Efendi'yi halife olarak seçti.
- 25 Kasım - Edirne'nin kurtuluşu.
Aralık
[değiştir | kaynağı değiştir]- 13 Aralık - Ali Fuat Paşa, TBMM İkinci Başkanı seçildi.
Ay veya günü bilinmeyenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ankara İlköğretim Okulu (İzmir) açıldı.
Doğumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1 Ocak
- Macide Tanır, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı.
- Celal Yonat, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
- 7 Ocak - Orhan Asena, oyun yazarı, şair ve çocuk hastalıkları hekimi (ö. 2001)
- 22 Ocak - Faruk Ilgaz, mühendis, politikacı ve spor adamı (ö. 2014)
Şubat
[değiştir | kaynağı değiştir]- 25 Şubat - Handan Adalı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
Mart
[değiştir | kaynağı değiştir]- 3 Mart - Ali Ulvi Kurucu, Türk şair, yazar ve hafız.
Nisan
[değiştir | kaynağı değiştir]- 4 Nisan - Hayrettin Karaca, TEMA kurucularından ve ilk genel başkanı (ö. 2020)
Mayıs
[değiştir | kaynağı değiştir]- 10 Mayıs - Vüs'at O. Bener, yazar ve şair (ö. 2005)
- 15 Mayıs - Recep Bilginer, gazeteci ve oyun yazarı (ö. 2005)
Haziran
[değiştir | kaynağı değiştir]- 20 Haziran - Cevat Kurtuluş, tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1992)
Temmuz
[değiştir | kaynağı değiştir]- 24 Temmuz - Namık Kemal Şentürk, İzmir valisi (ö. 2020)
- 30 Temmuz - Turhan Selçuk, karikatürist (ö. 2010)
Ağustos
[değiştir | kaynağı değiştir]Eylül
[değiştir | kaynağı değiştir]- 7 Eylül - Necdet Calp, Türk bürokrat ve siyasetçi (ö. 1998)
Ekim
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım
[değiştir | kaynağı değiştir]Aralık
[değiştir | kaynağı değiştir]Ay veya günü bilinmeyenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Eşref Aydın, FB'li eski sporcu ve yönetici.
- Bilecikli Uzun Ömer, 2,25 metrelik boyuyla ünlenmiş bir Piyango bileti satıcısı
- Muzaffer Akdoğanlı, Türk siyasetçi.
Ölümler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak
[değiştir | kaynağı değiştir]Şubat
[değiştir | kaynağı değiştir]Mart
[değiştir | kaynağı değiştir]Nisan
[değiştir | kaynağı değiştir]Mayıs
[değiştir | kaynağı değiştir]Haziran
[değiştir | kaynağı değiştir]Temmuz
[değiştir | kaynağı değiştir]- 21 Temmuz - Ahmet Cemal Paşa, Osmanlı generiali ve siyaset adamı
Ağustos
[değiştir | kaynağı değiştir]- 4 Ağustos - Enver Paşa, Osmanlı generali
- 7 Ağustos - Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, din alimi ve siyasetçi
Eylül
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekim
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım
[değiştir | kaynağı değiştir]- 25 Kasım - Sütçü İmam, Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış sivil